نقش فعالیت‌های پژوهشی و یادگیری فعال در توسعه شایستگی‌های حرفه‌ای دانشجومعلمان

مطهری نژاد, حسین; اسمعیلی ماهانی, حانیه; مهدوی, فاطمه السادات

نقش فعالیت‌های پژوهشی و یادگیری فعال در توسعه شایستگی‌های حرفه‌ای دانشجومعلمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشیار گروه مدیریت آموزشی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

² دکتری مدیریت آموزش عالی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

³ دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی آموزشی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران

چکیده

هدف این پژوهش بررسی نقش فعالیت‌های پژوهشی و یادگیری فعال در توسعه شایستگی‌های حرفه‌ای دانشجومعلمان بود. جامعه آماری را دانشجومعلمان دانشگاه فرهنگیان/ پردیس شهید باهنر کرمان (دخترانه) در دو مقطع کاردانی و کارشناسی و ده رشته تحصیلی تشکیل می‌داد که نمونه موردنظر به تعداد 248 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از سه پرسش‌نامه استفاده شد: پرسش‌نامه فعالیت‌های پژوهشی نیمی و نوگی (2014)، پرسش‌نامه یادگیری فعال (نیمی، 2002) و پرسش‌نامه شایستگی‌های حرفه‎ای نیمی (2012). همسانی درونی پرسش‌نامه‌ها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ و روایی سازه آنها از طریق تحلیل عاملی تأییدی مورد تأیید قرار گرفت. جهت آزمون فرضیه‌ها از مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج آزمون فرضیه‌ها نشان داد که فعالیت‌های پژوهشی و دو مؤلفه آن (سواد پژوهشی و پژوهش درباره حرفه معلمی) به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم (از طریق یادگیری فعال) منجر به توسعه شایستگی‌های حرفه‌ای دانشجومعلمان می‌شوند. همچنین نتایج بیانگر این است که پژوهش درباره حرفه معلمی نسبت به سواد پژوهشی نقش تعیین‌کننده‌تری در یادگیری فعال و توسعه شایستگی‌های حرفه‌ای دانشجومعلمان ایفا می‌کند. سرانجام، نتیجه‌گیری شد که مطالعات و فعالیت‌های پژوهشی می‎توانند به‌عنوان مسیری برای تعمیق یادگیری حرفه‌ای و مهارت‌های قرن بیست و یکم عمل کنند.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.26457156.1401.8.14.1.0

عنوان مقاله [English]

The Role of Research Activities and Active Learning in the Development of Professional Competencies of Student Teachers

نویسندگان [English]

Hossein Motahhari-Nejad ¹
haniye esmailimahani ²
fatemealsadat mahdavi ³

¹ Associate Professor of Shahid Bahonar University of Kerman

² Visiting professor at Shahid Bahonar University of Kerman

³ Graduated from Shahid Bahonar University of Kerman

چکیده [English]

The aim of this study was to survey the role of research activities and active learning in the development of professional competencies of student teachers. The statistical population consisted of student teachers of Farhangian University/ Shahid Bahonar Campus of Kerman (Girls) in two associate and bachelor degrees and ten fields of study. Using random sampling method, 248 student teachers were selected as a sample. Three questionnaires were used to collect data: research activities questionnaire (Niemi & Nevgi, 2014), active learning questionnaire (Niemi, 2002) and professional competencies questionnaire (Niemi, 2012). The reliability of the questionnaires was confirmed using Cronbach's alpha coefficient and their construct validity was confirmed by confirmatory factor analysis. Structural equation modeling was used to test the hypotheses. The results of the hypothesis test showed that research activities and its two components (research literacy and research for teaching profession) directly and indirectly (through active learning) lead to the development of student teachers' professional competencies. Also, the results showed that research for teaching profession plays a more decisive role in active learning and development of professional competencies of student teachers than research literacy. Finally, it was concluded that research studies and activities can serve as a path to deepen professional learning and 21st century skills

کلیدواژه‌ها [English]

Active learning
professional competencies
research activities
student teachers

مراجع

اکرمی، زکیه (1400)، بررسی مؤلّفه‌های شایستگی حرفه‌ای معلّمان شیمی در مدارس پژوهش‌محور با روش دیکوم. پژوهش در آموزش شیمی، 2(3)، 49-66.

جعفریان یسار، حمید و جعفریان یسار، فرزانه (1398)، توسعه صلاحیت‌های حرفه‌ای دانشجومعلمان با تأکید بر کارورزی، مطالعات کارورزی در تربیت‌معلم، 1(1)، 54-76.

چاهه، عبدالعظیم؛ میرزابیگی، محمدعلی و حکیمی‌زاده، رضوان (1393)، بررسی باورهای معرفت‌شناختی و نگرش نسبت به یادگیری فعال در بین معلمان شاغل در شهرستان جغتای، پایان‌نامه کارشناسی ارشد: دانشگاه تهران.

حقانی، فریبا و آذر بر زین، مهرداد (1390)، یادگیری فعال، راهکاری جهت کاهش فاصله تئوری تا عمل در آموزش بالینی، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 9(11)، 1-14.

دادجوی توکلی، عطیه؛ عبدالهی، بیژن و زین‌آبادی، حسن رضا (1390)، شناسایی و اعتبارسنجی شایستگی‌های حرفه‌ای معلمان اثربخش ابتدایی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد: دانشگاه تربیت‌معلم - تهران - دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی.

راوش چلمردی، حمید (1395)، تأثیر دوره‌های پژوهشی بر شایستگی‌های علمی و حرفه‌ای معلمان ابتدایی، دومین همایش ملی تربیت‌معلم. دانشگاه تهران.

رضوی، اعظم و عباس‌زاده (1394)، نقش معلمان در توسعة پژوهش محوری در مدارس. کنفرانس بین‌المللی رویکردهای نوین در علوم‌انسانی: دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل.

ساکی، رضا (1392)، دانش معلمان درباره پژوهش و نیاز آنان به آموزش پژوهش. پژوهش‌های آموزش و یادگیری (دانشور رفتار)، 20(3)، 119-132.

فربودی، فاطمه؛ اکرمی، سمیه و اوجی نژاد، احمدرضا (1401)، نقش شایستگی حرفه‌ای معلمان در فرایند یاددهی یادگیری دانش‌آموزان، چهارمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت علوم‌انسانی و علوم رفتاری، تهران.

فروزش، زهره و پژمان، ابراهیم (1397)، بررسی نقش استمرار پژوهش در ارتقا توانمندی و توسعه حرفه‌ای معلمی، کنفرانس ملی یافته‌های نوین در حوزه یاددهی و یادگیری: بندرعباس.

کامکار، زهرا (1399)، رابطة بین قابلیت‌های یادگیری با شایستگی حرفه‌ای و تخصصی معلمان در شهر بندر لنگه با تأکید بر نقش دین‌داری، اولین کنفرانس ملی پژوهش‌های کاربردی در فرایندهای تعلیم‌وتربیت. هرمز.

Ballenger, C. (2009). Puzzling moments, teachable moments: Practicing teacher research in urban classrooms. New York: Teachers College Press.

Binkley, M., Erstad, O., Herman, J., Raizen, S., Ripley, M., Miller-Ricci, M., et al. (2012). Defining twenty-first century skills. In P. Griffin, B. McGaw, & E. Care (Eds.), Assessment and teaching of 21st century skills (pp. 17-66). Dordrecht, Germany: Springer Science‏Business Media B.V.

Borg, S. (2010). Language teacher research engagement. Language Teaching, 43(4), 391-429.

Cochran-Smith, M., & Lytle, S. L. (1999). The teacher research movement: a decade later. Educational Researcher, 28(7), 15-25.

Commission of the European Communities. (2007). Improving the quality of teacher education. Communication from the commission to the Council and the European Parliament 3.8.2007. Brussels.

Dick, B. (2006). Action research literature 2004e2006: themes and trends. Action Research, 4(4), 439-458.

Elliott, J. (2001). Making evidence-based practice educational. British Educational Journal, 27(5), 555-574.

Falkner, K., Vivian, R., & Williams, S. (2018). An ecosystem approach to teacher professional development within computer science. Computer Science Education, 28(4), 303-344.

Griffin, P., McGaw, B., & Care, E. (2012). Assessment and teaching of 21st century skills. Dordrecht, Germany: Springer Science Business Media B.V.

Hargreaves, A. (1996). Transforming knowledge: blurring the boundaries between research, policy and practice. Educational Evaluation and Policy Analysis, 18(2), 105-122.

Neves, R. M., Lima, R. M., & Mesquita, D. (2021). Teacher Competences for Active Learning in Engineering Education. Sustainability, 13(16), 131-142.

Niemi, H. (2002). Active learning- a cultural change needed in teacher education and in schools. Teaching and Teacher Education, 18,763-780.

Niemi, H. (2012). Relationships of teachers' professional competences, active learning and research studies in teacher education in Finland. Reﬂecting Education, 8(2), 23-44.

Niemi, H., & Nevgi, A. (2014). Research studies and active learning promoting professional competences in Finnish teacher education. Teaching and Teacher Education, 43, 131-142.

Niemi, H., Nevgi, A., & Aksit, F. (2016). Active learning promoting student teachers’ professional competences in Finland and Turkey. European Journal of Teacher Education, 39(4), 471-490.

Scardamalia, M. (2002). Collective cognitive responsibility for the advancement of knowledge. In B. Smith (Ed.), Liberal education in a knowledge society (pp. 67-98). Chicago: Open Court.

Sherrill, J. A. (2011). Preparing teachers for leadership roles in the 21st century. In E. B. Hilty (Ed.). Teacher leadership. The “new” foundations of teacher education. New York: Peter Lang.

Stenhouse, L. (1981). What counts as research? British Journal of Education Studies, 29(2), 103-114.

Stonebraker, l. & Heather, H. (2018). Evidence-based decision-making: awareness, process and practice in the management classroom. The Journal of Academic Librarianship, 44(1), 113-117.

Tabachnick, B., & Fidell, L. S. (1996). Using Multivariate Statistics. New York: Happer Collins College.

Virtanen, P., Niemi, H., & Nevgi, A. (2017). Active Learning and Self-Regulation Enhance Student Teachers’ Professional Competences. Australian Journal of Teacher Education, 42(12), 1-21.