ویژگی‌های مربی شایسته در اندیشه شهید مطهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

2 گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استادیار، گروه فرهنگ و تربیت، دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

چکیده

هدف از انجام این پژوهش، استخراج ویژگی‌های مربی شایسته در اندیشه شهید مطهری بوده است. بدین منظور از روش کیفی تحلیلی استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل کلیه منابع و مراجع موجود و مرتبط با آراء و اندیشه‌های فلسفی‌-تربیتی شهید مطهری است. از آ‌ن‌جا که در این تحقیق کلیه آثار مورد تحلیل قرار گرفته، نمونه‌گیری انجام نشده است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که به طور کلی دو دسته ویژگی حرفه‌ای و شخصیتی در اندیشه شهید مطهری برای مربیان قابل استنباط است. از جمله ویژگی‌های حرفه‌ای می‌توان به تربیت یافتگی، دغدغه و انگیزه، شناخت نظام تربیتی، بصیرت و انتخاب، و مهارت و توان اشاره کرد. در کنار ویژگی‌های حرفه‌ای مربی که در تعامل با متربی معنا می‌یابد، اکتساب ویژگی‌های شخصیتی نه تنها در فرایند تربیت موثر است که بدون در نظر گرفتن عمل تربیت نیز کمال محسوب شده و موجب رشد و تعالی مربی است. بندگی و عبودیت، خلوص و خیرخواهی، صداقت و تقوا، تواضع و خشوع برخی از ویژگی‌های شخصیتی مربی شایسته در اندیشه شهید مطهری هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Characteristics of competent educators in martyr Motahari’s thought

نویسندگان [English]

  • Mina Fayazi 1
  • Shahram Ramesht 2
  • Meysam Sedaghatzadeh 3
1 Department of educational science, Factually of humanities, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 Education department, Humanities Faculty, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Assistant professor, Culture and Education, Imam Sadeq, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The purpose of this research is to investigate the conditions and obstacles of acceptance of the teachers' invitation by the student and to provide solutions for acquiring conditions and avoiding the acceptance of teachers' invitation obstacles. For this purpose, the analytical-qualitative method has been used. The research population includes all available sources and references related to Martyr Motahari's philosophical and educational thoughts. Since all the works of analysis are included in this research, sampling has not been done. The research shows that in the thought of Martyr Motahari, the conditions for accepting the teachers' invitation were to be pure, to be alive to the Fitrah, and to feel the responsibilities and obstacles of not to accepting it, including heart disease, rust of the heart, sealing of the heart, lack of insight, deafness of the heart, distortion of the soul's book, following the habits of the fathers, etc. Also, some of the solutions are: acquiring faith and worship and regulating love and hatred.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Educator
  • Characteristics of educators
  • Education
  • Martyr Motahari
قرآن کریم.
نهج‌البلاغه.
ابن ابی‌الحدید (649ق)، شرح نهج‌البلاغه، قم، مکتبه آیت‌الله مرعشی النجفی.
ابن منظور (1416ق)، لسان العرب، تصحیح: امین محمد عبدالوهاب و محمدصادق العبیدی، چ 1، بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
بهروز، زهرا (1391)، تقدم تزکیه بر تعلیم و انعکاس آن در ویژگی‌های مربی و معلم از دیدگاه اسلام، (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)، دانشگاه قم، قم.
بهشتی، محمد (1387)، مبانی تربیت از دیدگاه قرآن، چ 1، تهران، پژوهشگاه فرهنگ اسلامی.
پاینده، ابوالقاسم (1324)، نهج‌الفصاحه، تهران، سازمان انتشارات جاویدان.
پهلوان شریف، محمدامین؛ سیدجوادین، سید رضا؛ پور عزت، علی‌اصغر؛ لسانی فشارکی، محمدعلی (1395)، ویژگی‌های مربی صالح در پرورش و مدیریت استعدادها؛ پژوهشی قرآنی، نشریه مطالعات راهبردی بسیج، 19(72)، 5.
توسلی، طیبه (1386)، مفهوم تربیت از دیدگاه شاعران، ادیبان و اندیشمندان زبان فارسی، تهران: اندیشه‌های نوین تربیتی، 3(3 و 4)، 137-155.
خمینی، سید روح‌الله (1389)، صحیفه امام، ج14، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
دفتر همکاری‌های حوزه و دانشگاه (1380)، فلسفه تعلیم‌وتربیت، ج1، تهران، سمت.
دهخدا، علی‌اکبر (1328)، لغت‌نامه دهخدا، ج 14، تهران، نشر دانشگاه تهران.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412 ق)، المفردات فی غریب القرآن، چ 1 تحقیق: صفوان عدنان داودی، بیروت، دارا العلم الدار الشام.
رامشت، شهرام؛ و صداقت‌زاده، میثم(۱۴۰۱)، تحلیل شخصیت‌های حاصل از عدم شکل‌گیری صحیح چرخه ظاهر و باطن در تربیت دینی مبتنی بر اندیشه شهید مطهری، دوفصلنامه علمی نظریه و عمل در تربیت معلمان، سال هشتم، شماره چهاردهم.
رامشت، شهرام؛ فیاضی، مینا؛ و صداقت‌زاده، میثم (۱۴۰۱)، غایت‌شناسی تربیت اسلامی و تبیین وسیله تحصیل آن در اندیشه شهید مطهری، فصلنامه تربیت متعالی، سال دوم، شماره سوم.
رحمانی گورجی، محمد؛ و شیخ شعاعی، عباس (1398)، نقش مربی در تربیت بر اساس مبانی ملاصدرا، فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم‌وتربیت اسلامی، 27(45)، 5-23.
رحیمیان، محمدحسن؛ و رهبر، محمدتقی (1380)، آیین تزکیه، قم، بوستان کتاب.
سبحانی، جعفر (1381)، مربی نمونه، قم، انتشارات بوستان کتاب.
شیخ حر عاملی (1367)، وسایل الشیعه، قم، مؤسسه آل‌البیت لاحیاء التراث.
صداقت‌زاده، میثم؛ و رامشت، شهرام (۱۴۰۱)، تبیین تأثیر و تأثرات ظاهر و باطن در اندیشه تربیتی شهید مطهری، فصلنامه تربیت اسلامی، 18(44).
علم‌الهدی، جمیله (1388)، نظریه اسلامی تعلیم‌وتربیت، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).
فارابی، ابونصر محمد (1371)، سیاست مدنیه، ترجمه سید جعفر سجادی، تهران، نشر فرهنگ.
فیض کاشانی، ملامحسن (1383ق)، محجةالبیضاء فی تهذیب الاحیاء، ترجمه: عبدالعلی صاحبی، سید محمدصادق عارف و محمدرضا عطایی، مشهد، بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی.
کلینی (1390)، اصول کافی، تهران، دارالثقلین.
کهوکهر، غلامعلی (1384)، ویژگی‌های مربی در اسلام، (پایان‌نامه کارشناسی ارشد)، مرکز جهانی علوم‌انسانی، مدرسه عالی فقه و معارف اسلامی.
مجلسی، محمدباقر (1303ق)، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه‌الوفاء.
محمدزاده بنی‌طرفی، مهدی؛ شماخته، میلاد؛ و مشهدی، حمیدرضا (۱۴۰۱)، شاخصه‌های تربیتی معلم تراز انقلاب اسلامی از منظر مقام معظم رهبری، فصلنامه تربیت متعالی، دوره ۱، شماره ۲، صص ۴۵-۲۵.
مصطفوی، حسن (1430ق)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج4، بیروت، دارالعلمیه.
مطهری، مرتضی (1376)، مجموعه آثار استاد شهید مطهری، تهران، صدرا.
مطهری، مرتضی (1378)، یادداشت‌های استاد مطهری، تهران، صدرا.
میرهادی، سید مهدی (1372)، تأملی در تعریف و مفهوم تربیت ۱، مجله تربیت، سال هشتم، شماره نهم.
وجدانی، فاطمه (1389)، ویژگی‌های مربی از منظر روایات، فصلنامه بصیرت و تربیت اسلامی، 7(17)، 123.
همت بناری، علی (1381)، نگاهی به تعامل فقه و تربیت با تأکید بر نقش فقه در تربیت، ماهنامه معرفت، 11(6)، 39.
 
 
دوره 9، شماره 15
سال نهم، شماره 15، بهار و تابستان 1402
فروردین 1402
صفحه 200-179
  • تاریخ دریافت: 25 بهمن 1401
  • تاریخ بازنگری: 30 فروردین 1402
  • تاریخ پذیرش: 17 اردیبهشت 1402