نقش معلمان در تمدن‌سازی با تأکید بر هویت دانش‌آموزان مبتنی بر منظومه فکری رهبران انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 علوم تربیتی، دانشگاه امام صادق، تهران، ایران

2 معارف اسلامی، دانشگاه امام صادق، ایران، تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضر دستیابی به منظومة فکری و اندیشه‌های دو رهبر انقلاب اسلامی ایران دربارة نقش معلمان در تمدن‌سازی است که هسته اصلی آن را دانش‌آموزان باهویت تشکیل می‌دهد. ازآنجاکه انقلاب اسلامی داعیه‌دار تحقق تمدن‌سازی است، این ویژگی‌ها در بیانات رهبران انقلاب اسلامی ایران مورد بررسی قرار گرفت. به‌این‌ترتیب که نمونه‌ای هدف‌مند از بیانات و پیام‌ها که در جمع فعالان حیطة تعلیم‌وتربیت انجام شده، انتخاب و به شیوة تحلیلی - استنتاجی در متن، یافته‌ها در دو بخش ارائه شد. بخش اول که مبتنی بر غوطه‌وری در بیانات است به ویژگی‌های هویت‌سازی در دانش‌آموزان به‌عنوان هدف تعلیم‌وتربیت پرداخته و در چهار رابطة با خویشتن، با خداوند، با جامعه و نسبت با بیگانگان دسته‌بندی‌شده است. بخش دوم بر شایستگی معلمان به‌عنوان سرمایه‌های سرمایه‌ساز اشاره دارد که به چهار مقولة ویژگی‌های اخلاقی، توانمندی ذهنی و باورها، دانش کاربردی و مهارت عملی می‌پردازد. این مقولات هریک در سه بُعد نسبت با خداوند، با جامعه و با بیگانگان مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. نتیجه آنکه تمدن‌سازی به‌عنوان آرمانی بلند نیازمند توجه به سرمایة انسانی است و ازآنجاکه نهاد رسمی تعلیم‌وتربیت میزبان و مولد چنین سرمایه‌ای است، معلمان به‌عنوان سرمایه‌ساز نیازمند بالندگی و تحقق شایستگی‌هایی هستند تا بتوانند عرصه را برای تربیت سرمایه انسانی مهیا کرده و با تربیت دانش‌آموزان باهویت و مستقل مسیر را برای تمدن‌سازی هموار نمایند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The role of teachers in building civilization with an emphasis on the identity of students based on the intellectual system of the leaders of the Islamic Revolution

نویسندگان [English]

  • Maryam Baradaran Haghir 1
  • Simineh zeinalizadeh 1
  • Tahere Mohseni 2
1 Education, Imam sadiq, Tehran,Iran
2 Islamic study, Imam sadiq, Iran, Tehran
چکیده [English]

The purpose of the present study is to obtain the intellectual system of the two leaders of the Islamic Revolution of Iran about the role of teachers in civilization. The core of this role is the student’s identity. Since the Islamic Revolution claims the realization of civilization, these characteristics were examined in the statements of its leaders. The target population of this research includes statements and messages that were expressed among the activists in the field of education. The analysis of the sample text was done in an analytical-inferential way and findings were presented in two parts. The first part, which is based on immersion in statements, deals with the characteristics of students' identification as the goal of education and is categorized into four relationships with oneself, with God, with society, and with strangers. The second part refers to the competence of teachers as capital assets, which deals with four categories of moral characteristics, mental ability and beliefs, practical knowledge and practical skills. Each of these categories have been analyzed in three dimensions in relation to God, society and foreigners. The result is that civilization building as a lofty ideal requires attention to human capital and since the official institution of education is the host and producer of such capital, teachers as capital builders need to grow and realize competencies so that they can prepare the field for human capital training and with Educating students with identity and independence pave the way for civilization.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Civilization
  • Civilization-building school
  • Competency
  • Human capital
  • Leaders of the Islamic revolution
اعرافی، علیرضا؛ بهشتی، محمد؛ فقیهی، علی‌نقی؛ و ابوجعفری، مهدی (1386)، اهداف تربیت از دیدگاه اسلام، تهران، انتشارات سمت.
بابایی، حبیب‌الله (1394)، عیار و اساس تمدن اسلامی، فصلنامه علمی‌پژوهشی فلسفه و الهیات، سال بیستم شماره چهارم، 31-54.
دورانت، ویل (1380مشرق زمین: گاهوارة تمدن، ترجمه احمد آرام، تهران، انتشارات آرام.
دیبایی صابر، محسن و طهماسب زاده، داوود (1398)، تبیین مؤلفه‌های تمدن اسلامی موردنظر مقام معظم رهبری و تحلیل جایگاه آن در اسناد بالادستی آموزش‌وپرورش، فصلنامه پژوهش در مسائل تعلیم‌وتربیت اسلامی، سال 28، شماره 47، 87-105.
زارعی، محمدامین؛ و الله کرمی؛ آزاد (1401)، شناسایی مؤلفه‌های شایستگی معلمان و ارائه چارچوبی جهت ارزشیابی آنان. پژوهش در نظام‌های آموزشی، (56)16، 91-104.
جاویدان، لیدا؛ علی اسماعیلی عبدالله؛ شجاعی، علی‌اصغر (1398)، تدوین الگوی ویژگی‌ها و شایستگی‌های معلمی بر اساس اسناد بالادستی آموزش‌وپرورش. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 1123-1131.
جمالی، مصطفی (1394)،  استمرار انقلاب با کدام گفتمان، قم، انتشارات تمدن نوین اسلامی.
حبیبی آذر، افسانه؛ کیهان، جواد؛ طالبی، بهنام (1400)، مطالعه‌ای پدیدارشناسانه فرایند کسب شایستگی فناورانه معلمان ایران با هدف ارائه یک مدل بومی. فناوری آموزش، (4)14، 847-866
حسین‌زاده، سید علی (1399)، غایت تربیت از دیدگاه اسلام، تربیت اسلامی، سال پانزدهم، شماره 31، 68-87.
حسینی، سید حسین (1395)، تمدن پژوهی، تهران، انتشارات جامعه‌شناسان.
حسینی، سید محمد، شاه‌حسینی، محمدعلی؛ فانی، علی‌اصغر؛ احمد زهی، عبدالعلی (1400)، تدوین و طراحی مدل ارزشیابی عملکرد مبتنی بر شایستگی معلمان دبیرستانی در ایران: کاربست رویکرد ترکیبی، مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی. (2)13، 195-236.
صابر؛ سبحانی‌نژاد، مهدی (1400)، شناسایی مولفه‌های نظام توسعه شایستگی معلمان دوره متوسطه از دیدگاه خبرگان. پژوهش‌های آموزش و یادگیری، (1)17، 61-75.
دیبایی صابر، محسن؛ عباسی، عفت؛ فتحی واجارگاه، کوروش؛ صفایی موحد، سعید (1397)، تبیین مولفه‌های شایستگی حرفه‌ای معلمان و تحلیل جایگاه آن در اسناد بالادستی آموزش‌وپرورش ایران. پژوهش‌نامه استان قم، (15)12، 83-106
رضایی منیره (1399)، شایستگی‌های حرفه‌ای معلمان: گذشته، حال، آینده، نشریه تعلیم‌وتربیت، (2)35، 129-150
رضوانیان، مهرناز سادات؛ جعفری ثانی، حسین؛ کرمی، مرتضی (1399)، شناسایی مؤلفه‌ها و شاخص‌های شایستگی تدریس معلمان مبتنی بر دیدگاه‌های آینده‌نگرانه جهانی، اولین همایش ملی برنامه درسی و اشتغال.
سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش، تهران: دبیرخانه شورای‌عالی انقلاب‌فرهنگی، آذر 1390.
طباطبایی، سید مهدی و فریدونی، سینا (1396)، استخراج نظام مسائل آموزش‌وپرورش کشور مبتنی بر بیانات حضرت امام خامنه‌ای، پژوهش در تعلیم‌وتربیت اسلامی، سال بیست و پنجم، شماره 34، 95-131.
طاهرزاده، اصغر (1389)، تمدن‌زایی شیعه، اصفهان، لب المیزان.
فقیهی، علی‌نقی (1394)، روابط مطلوب آدمی در آموزه‌های تربیتی معصومان علیهم‌السلام، فصلنامه اندیشه‌های نوین تربیتی، دوره 11، شماره 3، 111-133.
غلامی، رضا (1396)، فلسفه تمدن نوین اسلامی، تهران، انتشارات سوره مهر.
فرمهینی فرهانی، محسن (1395)، الزامات تحقق تمدن نوین اسلامی، مطالعات ملی، دوره 17، شماره 67، 101-83.
کیلانی، ماجد عرسان (1389)، فلسفه تربیت اسلامی، ترجمه بهروز رفیعی، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
گودرزی، غلامرضا (1394)، مدل‌سازی ویژگی‌های نیروی انسانی در راستای تحقق تمدن زمینه‌ساز: برداشتی از روش متدولوژی سیستم‌های نرم، فصلنامه مشرق موعود، سال نهم، شماره 34، 39-68.
محمدآبادی، حمزه و یاری دهنوی، مراد (1399)، تبیین و نقد جریان مدارس تمدن‌ساز امام خمینی در ایران، فصلنامه تربیت اسلامی، سال 16، شماره 33، 7-29.
مجیدی، اردوان (1399)، گذار در بحران: تعلیم‌وتربیت در گذر به سمت نظام برتر، تهران، مؤسسه خبرگزاری فارس.
همایون، محمدهادی (1398)، چهل‌ستون تمدن: مبانی حکمی و مهدوی تمدن نوین اسلامی، تهران، انتشارات دانشگاه امام صادق.
Kasemsap, K. (2016). Analyzing the roles of human capital and competency in global business. In Project management: Concepts, methodologies, tools, and applications (pp. 2190-2218). IGI Global.
Newman, Jay (1977) Education as Civilization, The Journal of Educational Thought, Vol. 11, No. 3, pp. 203-212
Sampson, D., & Fytros, D. (2008). Competence models in technology-enhanced competence-based learning. In Handbook on information technologies for education and training (pp. 155-177). Springer, Berlin, Heidelberg
Song, S. R., & Gale, A. (2008). Investigating project managers' work values by repertory grids interviews. Journal of Management Development.
Targowski, Andrew (2004) Grand Model of Civilization,Comprative civilizations review, vol.51.No51, pp. 87-112
Targowski, Andrew (2009) future of civilization, Information Technology and Societal Development,vol.36,no.44,pp.23-56
Merriam-webster (2021, desember 13). Civilization, Retrived from:  https://www.merriam-webster.com/dictionary/civilization?src=search-dict-hed
دوره 9، شماره 15
سال نهم، شماره 15، بهار و تابستان 1402
فروردین 1402
صفحه 268-239
  • تاریخ دریافت: 25 فروردین 1402
  • تاریخ بازنگری: 16 تیر 1402
  • تاریخ پذیرش: 31 تیر 1402