شناسایی و تحلیل صلاحیت حرفه ای معلمان آموزش و پرورش استثنایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه پیام نور

چکیده

پیشینه و اهداف: هدف پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل مؤلفه‌ها و ابعاد صلاحیت حرفه­ای معلمان مدارس استثنایی است. روش‌ها‌: روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است و جامعه آماری آن کلیه معلمان آموزش‌وپرورش استثنائی شهر تهران در سال تحصیلی 1400-1399 مشغول به تدریس می‌باشد که تعداد آن‌ها برابر 559 نفر بود. بر اساس فرمول کوکران 228 نفر از جامعه آماری با استفاده از روش نمونه­گیری طبقه­ای و بر مبنای جنسیت به‌عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته­ای بود که روایی محتوایی آن با استفاده از روش دلفی توسط 7 نفر از صاحب‌نظران آموزش‌وپرورش استثنایی و با سه بار ارسال پرسشنامه تأمین شد و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 87/0 به دست آمد. برای تجزیه‌وتحلیل از روش‌های آماری توصیفی و آمار استنباطی (تحلیل عامل اکتشافی)، به کمک نرم‌افزار SPSS.26 استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش دلالت بر این داشت که ابعاد اصلی صلاحیت­های معلمان مدارس استثنایی، به ترتیب اولویت و اهمیت در چهار گروه «صلاحیت­های آموزشی-رفتاری»، «توانمندی­های حرفه­ای و عمومی»، «صلاحیت­های برنامه­ریزی و آمادگی» و در نهایت «صلاحیت­های مدیریت و سازمان‌دهی» قابل معرفی است. همچنین، مهم‌ترین مؤلفه‌هایی که لازم است مورد توجه معلمان مدارس استثنایی قرار گیرد به ترتیب اولویت شامل «تأثیر رعایت شعائر اسلامی و هنجارهای جامعه و گسترش و تقویت اخلاق اسلامی در محیط کار»، «ایجاد انگیزه در دانش­آموزان استثنائی از طریق فعال نمودن آنان در کلاس درس»، «ایجاد محیطی لذت­بخش و آرام در کلاس درس، همراه با شوخی و تفریح، با پرهیز از هرگونه زیاده­روی»، «­تحمل عقاید نو و غیر عادی دانش­آموزان استثنائی» و «مسئولیت‌پذیر بودن معلمان استثنائی در قبال آینده جامعه و دانش­آموزان استثنائی» است. نتیجه‌گیری: بدون تردید معلم فردی است که می­تواند بیشترین تأثیر را بر جریان تربیتی دانش‌آموزان استثنایی در مدارس داشته باشد. بنابراین؛ شناخت از توانایی­ها و صلاحیت­های حرفه­ای معلم برای یادگیری بهتر یادگیرندگان استثنایی امری ضروری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

professional competence of teachers of exceptional education

نویسنده [English]

  • mahdi mahmodi
Associate Professor, Department of Educational Sciences, Payam Noor University,
چکیده [English]

The aim of this study was to identify, analyze and rank the special qualifications of exceptional school teachers in order to provide a basis for its improvement. The research method is descriptive survey. The statistical population of this study is all teachers of exceptional education in Tehran in the academic year 1400-1399 who are teaching. The size of the statistical population, accordin The validity of the questionnaire was confirmed by experts and the reliability of the questionnaire was obtained by calculating the Cronbach's alpha coefficient of 0.87. Descriptive statistics and inferential statistics (exploratory factor analysis) were used for analysis. Using exploratory factor analysis, the professional competencies of exceptional education teachers were identified and analyzed. Based on the results of the qualitative part, the elements of competencies of teachers of exceptional schools in four components of educational-behavioral, planning and preparation, management and organization, and professional-general competencies were identified. Strategies for improving the qualifications of exceptional school teachers were also identified in this section and presented as a model for evaluation and promotion. The findings of the quantitative section also showed the value of the elements of professional competence of teachers in exceptional schools from the teachers' point of view. The results also showed that there is a significant difference between teachers in terms of demographic variables of gender and level of education.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Professional Competence
  • Exceptional Education
  • Teachers