چالش‌ها و ملاحظات تربیت دینی در گام دوم انقلاب، با نظر به تغییرات دین‌ورزی در نسل جدید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

پیشینه و اهداف: تغییرات پارادیمی و گذار از دوران سنت به مدرنیته منجر به تغییرات سریع و قابل‌توجه در باورها، نگرش‌ها، ارزش‌ها، رفتارها و سبک زندگی جوانان ازجمله در شیوه دین ورزی آن‌ها شده است. بی‌توجهی به این تغییرات جدید و اصرار بر شیوه‌های سنتی تربیت دینی، می‌تواند منجر به ناکارآمدی تربیت دینی و حتی نتیجه معکوس شود. هدف این تحقیق، شناخت دقیق‌تر ویژگی‌ها و تغییرات در شیوه دین‌ورزی نسل جدید و سپس بررسی استلزامات تربیت دینی مؤثر با توجه به آن ویژگی‌هاست. روش‌ها‌: روش تحقیق، سنتزپژوهی و سپس پیشنهاد دلالت‌هایی برای برنامه تربیت دینی مؤثر برای نسل جدید است. یافته‌ها: طبق یافته‌ها، نه ویژگی دین‌ورزی نسل جوان شامل: پررنگ شدن ابعاد ذهنی و عاطفی دین ورزی و کمرنگ‌شدن ابعاد عملی و مناسکی، دین‌ورزی خودمرجع، غیر الزام‌آور، کلاژگونه، تنوع‌گرا، لذت‌گرایانه، غیررسمی، کثرت‌گرا و گرایش به معنویت‌های نوظهور است. نتیجه‌گیری: با توجه به این ویژگی‌ها، ملاحظاتی به‌صورت زیر مطرح شد: اتخاذ رویکرد تربیت دینی به‌صورت فرابرنامه درسی، ترکیبی (ضمنی - مستقیم)، لذت‌بخش، داوطلبانه و متکی بر ارزش‌های مشترک، اصلاح محتوا (خودشناسی، ایجاد احساس نیاز به دین، آسیب‌شناسی معنویت‌های کاذب، تعمیق خداشناسی، توسعه و تعمیق مبانی دینی، جریان‌شناسی و نقد مبانی مدرنیسم و پست‌مدرنیسم)، محتوا (نظرخواهی در مورد سرفصل)، منابع آموزشی (تنوع‌بخشی و امکان انتخاب، استفاده از منابع علمی دست‌اول، روزآمد و در سطح جهانی)، شیوه تدریس (مشورت با متربیان راجع به شیوه تدریس، الگودهی، روش استدلالی، مسئله‌محوری و ارائه بحث‌های چالشی، بحث و گفتگوی آزاداندیشانه، تدریس مشارکتی، روش تطبیقی و انتقادی منصفانه و علمی، استفاده از فعالیت‌های اجتماعی داوطلبانه، مفید و نوع‌دوستانه، مشارکت داوطلبانه در مناسک معنوی جمعی و لذت‌بخش با حاشیه‌های سرگرم‌کننده، استفاده از ظرفیت هنر)، شیوه ارتباطی (احترام و توجه مثبت، تعمیق ارتباط عاطفی - تربیتی)، شیوه ارزشیابی (توافق با متربیان راجع به شیوه‌های ارزشیابی، افزایش سهم فعالیت‌های داوطلبانه، ارزشیابی مستمر، ارزیابی همتایان و خودارزیابی).

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Challenges and Considerations of Religious Education in the Second Phase of the Revolution in Light of Changing Religiosity Among the New Generation

نویسنده [English]

  • Fatemeh Vojdani
sbu
چکیده [English]

Background and Objectives: Paradigm changes and the transition from the era of tradition to modernity have led to rapid and significant changes in the beliefs, attitudes, values, behaviors and religious practices of young people. Ignoring these changes and insisting on the traditional methods of religious education not only leads to the inefficiency of religious education, but may also lead to the opposite result. The purpose of this research is to know the characteristics and changes in the religious practice of the new generation and then examine the requirements of effective religious education of according to those characteristics. Methods: The research method is synthesis research and then suggesting implications for an effective religious education for the new generation. Findings: According to the findings, the young generation's "dineurism" is characterized by nine key traits: an emphasis on the mental and emotional dimensions of religion, with a reduced focus on practical and ritual aspects; a self-referenced approach; non-binding beliefs; a collage-like mixture of ideas; a diversitarian attitude; hedonism; informality in religious practices; a pluralistic outlook; and a tendency towards emerging spiritualities Conclusion: Based on the findings, 9 characteristics were found about the religiosity of the young generation: the strengthening of the internal, mental and emotional dimensions of religiosity and the dimming of the practical and ritual aspects, self-referential religiosity based on individual wisdom, non-binding religiosity, dissonance, eclecticism and collage-like religiosity, diversity-oriented, hedonistic religiosity, reduction of tendency towards formal aspects of religiosity, pluralistic religiosity, and tendency towards emerging spirituality. Then, according to these characteristics, considerations were raised in the axes: content, educational resources, teaching method, communication method, evaluation method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Religious
  • education
  • second
  • step
  • modernity